Samanyolu'nun Fermi Baloncukları’ndaki Bulutların Hepsi Galaktik Çekirdekten Gelmiyor
Kimyasal bileşim, Fermi Baloncukları'nın yüksek hızlı bulutlarının kökeni için daha karmaşık bir hikaye anlatıyor

Samanyolu düzleminin üstünde ve altında, iki devasa sıcak gaz baloncuğu vardır. Oluşumları, galaksimizin merkezi ve orada bulunan süper kütleli kara delik ile yakından bağlantılıdır. Yeni araştırma şimdi, bir sürprizle, baloncukların içinde bulunan gaz bulutlarının kökenine ışık tutuyor.

Genel fikir, baloncuklar oluştukça, Samanyolu'nun diskinden gelen maddenin, her biri galaksilerden 25.000 ışık yılı uzanan devasa yapılara fırlatılmasıydı. Bu, güneş sisteminin Samanyolu'nun merkezinden kabaca ne kadar uzakta olduğudur.

Nature Astronomy'de yayınlanan çalışma, maddenin sadece diskten değil, aynı zamanda haleden de geldiğini gösterdi.

Samanyolu'nun halesi, galaksilerini çevreleyen küresel bölgedir. Spiral kollarda düzenlenen çok fazla gaz ve tozla dolu diskin aksine, hale az doludur. Burada yörüngede dönen yıldızlar daha ilkel olma eğilimindedir - ya da saf diyebiliriz.

Evrendeki ilkel hidrojen ve helyum (ve bir tutam lityum) olmayan tüm elementlerin oluşumundan yıldızlar sorumlu olduğundan, ekip bu bulutların kimyasal bileşimini ölçerek ne kadar kirli olduklarını belirledi. Buradan, muhtemelen nereden geldiklerini bulabilirler.

Ölçülen değere metaliklik denir (gökbilimciler hidrojen veya helyum olmayan her şeyi “metal” olarak adlandırır) ve Fermi Baloncukları'nın yüksek hızlı bulutları geniş bir metaliklik aralığına sahiptir. Bazıları Güneş'te görülen metalikliğin beşte birine sahiptir. Bu, bu bulutların daha ağır elementler tarafından çok az kirletildiği anlamına gelir, bu nedenle Samanyolu'nun çekirdeği kadar aktif bir bölgeden kaynaklanmaları pek olası değildir.

Bununla birlikte, diğerleri Güneş'te görülen metalikliğin üç katından fazlasına sahiptir. Bu ağır element bulutlarını serpmek için kesinlikle çok sayıda yıldızın kırmızı dev haline gelmesine ve hatta birkaç süpernovaya ihtiyaç var. Metal açısından daha fakir halede bulacağınız şeyler pek değil.

Bulutların kökeni tam olarak belli değil. Fermi Baloncukları'nın arkasındaki mekanizma bir rol oynayabilirken, hale aynı zamanda kalan galaksi birleşme parçalarının da olabileceği bir yer. Oradaki yıldızlardan bazıları, Samanyolu'nun çok uzun zaman önce yediği başka galaksilerde bulunuyordu.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum