Görüntüdeki Küçük Nokta, Oluşum Aşamasındaki Dış Uydulara İlk Bakış Olabilir

Şili'deki ALMA teleskopları tarafından yapılan gözlemler, tozlu bir enkaz halkasıyla çevrili genç yıldız PDS 70'i gösteriyor. Bu halkanın hemen içindeki parlak nokta, genç bir gezegeni çevreleyen potansiyel olarak ay oluşturmaya başlamış olan bir enkaz diskidir.

Bu yeni teleskop görüntüleri, güneş sisteminin dışında oluşan bu uyduların ilk görüntüsünü sağlıyor olabilir.

Şili'deki Atacama Büyük Milimetre Dizisi, Dünya'dan yaklaşık 370 ışık yılı uzaklıktaki bebek bir ötegezegenin etrafında potansiyel olarak ay oluşturan malzemelerden oluşan tozlu bir diski gördü. Araştırmacıların, Astrophysical Journal Letters'da bildirdiğine göre, Jüpiter benzeri dünya 2,5 Dünya ayını oluşturmaya yetecek kadar malzeme ile çevrili. Bu sistemin gözlemleri, gezegenlerin ve uyduların genç yıldızların etrafında nasıl doğduklarına dair yeni bilgiler sunabilir.

ALMA, Temmuz 2019'da PDS 70 yıldızının etrafında dönen PDS 70b ve 70c adlı iki gezegen gözlemlemişti. Bilinen diğer çoğu ötegezegenlerden farklı olarak, bu iki Jüpiter benzeri gezegen hala oluşuyor yani yıldızlarının etrafında dönen gaz ve toz diskinden malzeme yutuyor. Bu oluşum sürecinde, gezegenlerin malzemeyi nasıl toplayıp uydularını oluşturduğu gözlemleniyor.

PDS 70c civarında, ALMA, Dünya'nın güneş etrafındaki yörüngesi kadar geniş bir toz diski tespit etti. Daha önce bildirilen dış ay gözlemleri hala tartışmalı olmakla birlikte, yeni gözlemler, diğer yıldızların yörüngesinde dönen gezegenlerin uyduları olduğuna dair en iyi kanıtlardan bazılarını sunuyor.

PDS 70c'den farklı olarak 70b, ay oluşturan bir diske sahip görünmüyor. Bunun nedeni, yıldızından neredeyse Plüton'un güneşten uzaklığı kadar uzak olan PDS 70c'den daha dar bir yörüngeye sahip olması olabilir. Bu, PDS 70c'yi yıldızı çevreleyen dış enkaz diskine yaklaştırıyor.

Fotoğraf: Genç bir yıldızı çevreleyen bir enkaz halkasının hemen içinde, kendi olası uydusunu oluşturucu malzeme diski (merkezde parlak nokta) ile çevrili olan PDS 70c gezegeni var.

Washington DC'deki Carnegie Bilim Enstitüsü'nde bir astrofizikçi olan çalışma ortak yazarı Jaehan Bae, “C tüm materyali dış diskten alıyor ve b aç kalıyor” diyor.

Bae, "Geçmişte b diski bir miktar malzeme almış olmalı ve şimdiden aylar oluşturmuş olabilir" diyor. Ancak yeni görüntüleri elde etmek için ALMA, büyük nesnelerden değil, kum büyüklüğündeki toz taneciklerinden yayılan ışığın dalga boylarını gözlemledi.