Bowling Topu ve Tüy Yere Aynı Hızla Düşer mi?
Bilimsel açıdan yerçekimi kanunu gereğince aynı yükseklikten bırakılan iki cisim havanın sürtünme katsayısı ihmal edilirse yere aynı hızla düşer.

Yani aynı yükseklikten bırakılan bir bowling topu ve tüy eğer ortamda hava yoksa aynı hızla aynı zamanda yere düşmelidir. Sanki illüzyon gibi gelse de bu basit bir fiziksel olay. 

Dünyanın en büyük vakum odasında yapılan bu enteresan deney Galileo deneyi olarak da biliniyor. NASA’nın Ohio’daki Uzay Gücü Tesisi’ni ziyaret eden Fizikçi Brian Cox ,NASA’nın Uzay Simülasyon Odası’nda bu deneyi tekrarladı. 30,5 metreye 37,2 metre yüksekliğindeki bu dev alüminyum odanın hacmi 22,653 metreküp, yani dünyanın en büyük vakum odası. Tabi deneydeki en enteresan olay Cox ve mühendislerin deneyin sonucuna gösterdikleri reaksiyon belki de! Hepimiz deneyin nasıl biteceğini bilsek de kilolarca ağırlıktaki bowling topuyla, birkaç gram ağırlığındaki tüyleri bu kadar yüksekten aynı zamanda yere düşmesi biraz tuhaf geliyor. Deneyin sonucunu görmek biraz çocuk gibi sevinmenize neden olabiliyor. 


Bu deneyin benzeri daha önce Apollo 15 görevinde Dave Scott tarafından yapılan Ay’da yapılan deney. Dave Scott benzeri deneyi Ay’da İngiliz anahtarı ve bir tüyü aynı anda yere bırakarak yaptı. İşte kütleleri ne kadar farklı olursa olsun belli yükseklikten bırakılan cisimler aynı zamanda yere düşer. Aşağıdaki videoda başta havalı ortamda sonra, sonrasında ortamdaki hava çekilerek deney yapılıyor. Havanın olduğu ortamda tüy havanın sürtünme katsayısından dolayı yavaş düşerken, bowling topu hızla aşağı iniyor. Fakat havasız ortamda mucize gerçekleşiyor.


Serbest Düşme Nedir ?  Havasız ortamda serbest bırakılan bir cisim yerçekimi etkisi ile aşağı doğru g ivmesi ile düşer. Bu olaya serbest düşme denir. 

Serbest düşmeye bırakılan bir cisim sabit g yerçekim ivmesi ile aşağı doğru düzgün hızlanan hareket yapar. Her saniye hızı yerçekim ivmesi kadar artar. 

Yerçekim ivmesi, g = 9,81 @ 10 m/s2 dir.

Serbest düşen bir cisim her saniye bir öncekine göre daha fazla yol alır. 1 saniye sonra aldığı yol h kadar ise, 2 saniye sonra 3h, 3 saniye sonra 5h … dir.

 Ayrıca her saniye yerçekim ivmesi kadar hızı artar.

1 saniye sonra hızı 10 m/s, 2 saniye sonra 20 m/s, 3 saniye sonra hızı 30 m/s dir. 

Buna göre alınan yol h=1/2gt2 den bulunur. 

Cismin hızı ise, v = g . t ‘den bulunur


Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum