Yaban Arılarının Gizemli Bir Özelliği Keşfedildi
Bilim insanları Asya’ ya özgü bir yaban arısı türünün yuvalarına ultraviyole (UV) ışıkla baktıklarında yuvaların biyofloresan özellikte olduğunu ve etrafa ışık yaydığını keşfettiler.

Son yıllarda, gelişen teknolojiyle birlikte canlılar dünyasının düşündüğümüzden daha parlak olduğunu öğreniyoruz.

Biyofloresan, canlıların ışığı soğurması ve farklı renklerde tekrar yayması olayıdır. Bu olay, canlıların derilerinde bulunan ve ışığı soğuran özel proteinler sayesinde gerçekleşir.

Önceden biyofloresan olayının sadece mercanlara ve denizanalarına özgü bir olay olduğu düşünülüyordu. Daha sonra yapılan çalışmalar farklı canlı türlerinin de bu özelliğe sahip olduğunu gösterdi. Şimdi ise bu özellik çok daha farklı bir yerde ortaya çıktı.

Asya’ ya özgü Polistes cinsi yaban arılarının bazı türlerine ait yuvalara UV-A ışığıyla bakıldığında yuvaların çok parlak yeşil ışık yaydıkları görüldü. Yaban arılarının kendileri parlaklık belirtisi göstermezken yuvaların bu şekilde parlaması biyologlar arasında merak uyandırdı.

Bu olaya yönelik en çok kabul gören teori yaban arılarının, yuvalarını tanımak için etrafa yayılan bu ışığı kullandıkları yönünde. Fakat durum böyle olmayabilir. Çünkü iki farklı türün yuvalarından çok benzer spektrumda ışık yayıldığı da görüldü.

Bununla birlikte çok daha fazla ilgi uyandıran bir başka teori daha bulunuyor: Floresan ışık, yuvayı ve yuva içerisindeki larvaları ultraviyole radyasyondan koruyor olabilir. Gelen ışık yakalanarak, iyi huylu optik ışığa dönüştürülür ve tekrar etrafa yayılır. Zararlı olmayan ışık ise larvalara ulaşarak larvaların gelişmesini sağlar. Bu sayede yuvanın ve larvaların zararlı ışınlardan korunması sağlanır.

Ayrıca yayılan ışığın yeşil olması, yuvanın orman içerisindeki yapraklara uyum sağlamasını ve kamufle olmasını da sağlıyor.

Ekip, biyofloresanın bölgelere göre farklılıkları olup olmadığını öğrenmek için aynı cinsin farklı coğrafyalardaki türlerini araştırıyor.

Ekibin başındaki isim olan Schöllhorn ise şunları söylüyor: ‘’Benim için en heyecan verici şey, ormanlarda keşfedilmeyi bekleyen çok sayıda bilinmeyenin olmasıdır.’’

Bright green fluorescence of Asian paper wasp nests, Volume: 18, Issue: 181, DOI: (10.1098/rsif.2021.0418)

Bright green fluorescence of Asian paper wasp nests, Volume: 18, Issue: 181, DOI: (10.1098/rsif.2021.0418)

 

(a) Doğal ortamda, gün ışığına maruz kalmış hali, (b) UV-A ışığına maruz kalmış hali, (c) beyaz LED ışığına maruz kalmış hali.

Beyaz (d) ve UV-A ışığı (e) altında yetişkin yaban arılarıyla birlikte toplanan Polistes brunetus yuvası

 

 

Atanur Yılmaz
Ondokuz Mayıs Üniversitesi -

0 yorum