Venüs Neden Ters Yönde Dönüyor?
Venüs Neden Ters Yönde Dönüyor?

Kabul edelim ki Venüs biraz tuhaf. Büyüklüğü ve yoğunluğu nedeniyle genellikle Dünya'nın "ikizi" olarak adlandırılan gezegen, aslında bizimkinden çok farklı.

Venüs, Dünya'nın 90 katından fazla bir yüzey hava basıncına sahiptir. Orada bir gün geçirecek kadar şanslıysanız, güneşin batıdan doğduğunu ve doğudan battığını fark edersiniz, alıştığınızın tam tersi. Buna tanık olmak için uzun bir süre orada bulunmanız gerekir - Venüs günü 243 Dünya günüdür, 225 Dünya günü süren yılından biraz daha uzun - bu da size basınçla ezilirken ve 480 santigrat derece sıcaklıkta yanarken neler olup bittiğini düşünmek için bolca zaman verirdi.

Peki neden güneş sistemindeki diğer tüm gezegenlere ters yönde dönüyor?

Öncelikle, dönmemesi gerektiğini bilmek güzel. Gezegenlerimizin dönüşünün, gezegenlerin kendilerinin dönen bir gaz bulutundan oluşmasından kaynaklandığına inanılıyor. Venüs’ün dönüşünün - kendi tarafında dönen Uranüs'le birlikte - bundan bir süre sonra değiştiği düşünülüyor.

Uranüs söz konusu olduğunda, hikaye nispeten basit olabilir. Geçmişte bir noktada, Uranüs büyük bir cisimden ya da birkaç küçük çarpmadan bir darbe aldı ve onu bugün gördüğümüz eğik dönüşe itti.

Venüs'e gelince, aynı şey mümkün olabilir - bir veya daha fazla nesne onu hırpalayıp gezegeni bizim açımızdan baş aşağı çevirmiş olabilir veya bir çarpma gezegenin dönüşünü tamamen yavaşlatıp tersine çevirmiş olabilir.

Bununla birlikte, biraz daha karmaşık bir teori var: Gezegenin yüzeyiyle etkileşime giren hızlı hareket eden atmosferi, hızını ve dönüşünü değiştirdi.

Riverside, California Üniversitesi'nden astrofizikçi Stephen Kane, Nisan 2022'de yaptığı bir basın açıklamasında, "Atmosferi, katı gezegenle minimum etkileşime sahip bir gezegenin üzerinde ince, neredeyse ayrı bir katman olarak düşünüyoruz." dedi. Makalede, Venüs'ün kütleçekim kilitli ötegezegenler için yararlı bir analog olarak kullanılabileceğini ve gezegenin hızlı, yoğun atmosferi olmadan tıpkı Ay'ın Dünya'ya olduğu gibi Güneş'e kütleçekim kilitleneceğini savundu.

https://www.youtube.com/watch?v=6jUpX7J7ySo

Bunun yerine, atmosferin gezegenle etkileşimi, yavaş da olsa keşfinden bu yana gözlemlenen artan dönüş hızını açıklayabilecek bir şekilde dönmesine imkan sağlıyor.

Kane, "Venüs'ün güçlü atmosferi bize, gezegenin ne kadar hızlı döndüğü dahil kesinlikle her şeyi etkileyen gezegenin çok daha bütünleşmiş bir parçası olduğunu öğretiyor" dedi.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum