Uydu İzleri Hubble’ı da Etkilemeye Başladı
Uzaya teleskoplar koyarak astronomiyi uydu müdahalesinden kurtarabileceğimiz fikri bir engelle, daha doğrusu 8.500 engelle, karşılaştı.

Hubble Uzay Teleskobu tarafından çekilen görüntüler üzerinde yapılan bir araştırma, 40'ta birinden fazlasının uydu izleriyle kesiştiğini buldu. Bazı durumlarda bunlar, görüntüyü çekmek için harcanan son derece değerli zamanı boşa harcayarak bilime müdahale ediyor. Etkilenen oran küçük olsa da artıyor, bu da uyduların gök bilimciler için neden olduğu sorunları büyük teleskopları uzaya koyarak çözebileceğimiz iddiasını çürütüyor.

Bir uyduyu tespit etmek, bir zamanlar şehir ışıklarından uzakta, yıldızların altında geçirilen bir geceye heyecan verici bir katkı sağlayacak kadar ender görülen bir şeydi. Bugün, diğer her şeyin güzelliğinin tadını çıkarmada can sıkıcı bir engel haline geldi. 

Gök bilimciler için sorun sadece güzellik kaybı değil. Uydu izlerinin görüntüleri yok etmesi giderek daha yaygın hale geliyor ve çoğu zaman bir bilim insanının elde etmek için büyük bir mücadele vermek zorunda kaldığı değerli zamanı mahvediyor ve önemli araştırmaları geciktiriyor. Bu konu oldukça dikkat çekse de, Nature Astronomy'deki yeni bir makale, büyük ölçüde göz ardı edilen bir yönü ele alıyor.

Elon Musk, diğerlerinin yanı sıra, uyduların astronomi üzerindeki etkisine ilişkin endişelere "Zaten teleskopları yörüngeye taşımamız gerekiyor." diyerek yanıt verdi, ancak bu tam bir çözüm değil.

Hubble Uzay Teleskobu, insanlığın yörüngeye koyduğu cisimlerin çoğunun üzerinde, 540 kilometrede yörüngede dönüyor, ancak üzerinde 10 santimetreden daha geniş 8.460 cisim var. Max Planck Dünya Dışı Fizik Enstitüsü'nden Dr. Sandor Kruk liderliğindeki bir ekip, Hubble'ın 2002'den 2021'e kadar olan arşivini incelemek ve uydu izlerini asteroitlerden ayırt etmek üzere Hubble Asteroit Avcısı projesi aracılığıyla vatandaş bilim insanlarını işe aldı. Algoritmalar, daha sonraki görüntülerde uydu izlerini belirlemek için gönüllülerin sonuçları üzerinde eğitildi.

Pozlama süreleri ortalama 11 dakikaydı ve bunların yüzde 2,7'sinde uydu izine sahipti. Kaçınılmaz olarak, daha uzun pozlamalar ve geniş alanlar için iz ihtimali arttı. Kullanılan filtreler de oranı etkiledi, yeşil ve kırmızı filtreler kullanılarak çekilen görüntüler büyük olasılıkla etkilenirken, ultraviyole filtreli görüntüler neredeyse hiç zarar görmedi.

Examples of satellite trails across Hubble images, including some (b) where there has been an attempt to remove the trail that has been only partially successful

Sadece kısmen başarılı olan iz kaldırma girişiminde bulunulan bazıları (b) da dahil olmak üzere, Hubble görüntülerindeki uydu izlerine örnekler.

 

Yazarlar, Tiangong Uzay İstasyonu’nda barındırılması planlanan Xuntian geniş alan teleskobu için özel endişelerini dile getiriyorlar.

Musk'ın ilk umursamaz tavrından sonra, Starlink sorunu çözmeye çalıştı ve diğer uydu filoları da aynısını yapabilir. Yine de, özellikle çarpışmalar uyduların parçalanmasına neden olduğundan, yer tabanlı teleskoplara müdahalenin çözümü kolay değildir.

Açık bir çözüm, uzay teleskoplarını daha yükseğe yerleştirmek ve daha fazla uyduyu arkalarına almaktır. JWST'nin L2'ye yerleştirilmesinin nedeni bu değil, ancak bu yararlı bir bonus. Ne yazık ki, bir alet ne kadar yüksekse, yakıt ikmali ve onarımı o kadar zor olur. Hubble'ın birincil aynasının düzeltilmesi, ömrünü uzatan bakım görevlerinde de olacağı gibi, JWST'nin yörüngesinde olsaydı imkansız olurdu.

Dahası, cisimlerin birbirlerinin üzerine çıkmak için daha da yüksek yörüngelere yerleştirilmesiyle bir tür silahlanma yarışı başlayabilir.

Uydu izlerini kaldırmak için algoritmalar önerildi ve yardımcı olabilir. Bununla birlikte, makalenin ele aldığı görüntülerden birinin dört uydu izi var; 133’ünün iki. Birden çok iz daha yaygın hale geldikçe, işlemenin yapabileceği pek bir şey olmayabilir.

Makale Nature Astronomy'de açık erişim olarak yayınlandı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum