Kükürt Emici Bir Yaşam Formu Evrende Bir Yerde Var Olabilir, Ama Venüs'te Artık Olası Değil
Kükürt Emici Bir Yaşam Formu Evrende Bir Yerde Var Olabilir, Ama Venüs'te Artık Olası Değil

Venüs'teki bulutların kimyasının yeni ve kapsamlı bir analizi, havadaki kükürt metabolize eden yaşamın göstergesi olan biyolojik belirteçlerin hiçbirini ortaya çıkarmadı.

Bu, Venüs'ün bulutlarında saptanabilir yaşam sorusunun hemen hemen yanıtlandığı anlamına geliyor. Yeni bir bilgi alana kadar, muhtemelen bu şekilde kalacak. Üst Venüs atmosferinin karmaşık kimyası, bildiğimiz şekliyle yaşamın hiçbir belirtisini göstermiyor.

Bir grup bilim insanı 2020'de Venüs'ün bulutlarında fosfin gazı bulduklarını tartışmalı bir şekilde açıkladıktan sonra, ılıman irtifalarda Venüs'ün bulutlarında yaşam olduğuna dair spekülasyonlar oldukça yaygınlaştı.

Ama fikir yeni değil; biyofizikçi Harold Morowitz ve astronom Carl Sagan bu fikri 50 yıl önce, 1967'de önerdi.

Daha yakın zamanlarda, bilim insanları kimyanın ipuçları içerebileceğini ve Venüs'ün bulutlarındaki yaşamın, burada Dünya'daki mikroorganizmalarda gördüğümüze benzer şekilde kükürt bazlı metabolizma geliştirmiş olabileceğini öne sürdüler. Bir kükürt bileşiğinin, kükürt dioksitin (SO2) imzası, Venüs'te çok tuhaftır: düşük irtifalarda bol, ancak yükseklerde gerçekten oldukça düşüktür.

Cambridge Üniversitesi'nden gökbilimci ve kimyager Paul Rimmer, "Son iki yılı Venüs'ün bulutlarında gördüğümüz tuhaf kükürt kimyasını açıklamaya çalışarak geçirdik" diyor.

Biyolojik süreçler, çevrelerinden elementleri çıkarır ve farklı elementleri çevreye geri bırakır. Solunum buna iyi bir örnektir: biz insanlar oksijeni solur ve karbondioksiti geri veririz. (Ağaçlar karbondioksiti emer ve oksijeni dışarı atar - bu iyi bir sistemdir.)

Venüs'ün kimyası, kükürt açısından Dünya'nınkinden çok farklıdır - kükürt dioksit, sülfürik asit ve karbonil sülfür gibi bileşikler Dünya'nın atmosferindekilerden 100.000 kat daha yüksek konsantrasyonlara ulaşır.

Bu nedenle, yeni çalışmada, Cambridge Üniversitesi'nden astronom Sean Jordan liderliğindeki bir araştırma ekibi, Venüs'ün atmosferindeki enerji kaynakları göz önüne alındığında, beklememiz gereken kimyasal reaksiyonları araştırmak için yola çıktı.

Jordan, "Venüs atmosferinde bulunan kükürt bazlı 'yiyeceğe' baktık - bu sizin veya benim yemek isteyeceğimiz bir şey değil, ancak mevcut ana enerji kaynağı" diyor. "Eğer bu yiyecek yaşam tarafından tüketiliyorsa, atmosferde kaybolan ve kazanılan belirli kimyasallar aracılığıyla bunun kanıtını görmeliyiz."

Garip kükürt dioksit imzası özellikle ilgi çekiciydi. Burada, Dünya'da bileşik volkanik olarak üretilir ve Venüs'te de bu şekilde üretilmesi mümkündür.

Bununla birlikte, kükürt bazlı metabolizmaya sahip organizmalar Venüs'ün üst atmosferinde yaşıyorlarsa, bu irtifalarda tuhaf kükürt dioksit eksikliğinden sorumlu olabilirler.

Bilim insanları daha önce Venüs'ün atmosferinde bulunan kimyasal türleri teorik olarak kullanabilecek kükürt bazlı metabolizmalar önerdiler.

Jordan ve meslektaşları, bunları temel alarak, Venüs atmosferinin gözlenen bileşimini üretip üretmediklerini görmek için, mevcut yaşam formları olsaydı gerçekleşecek kimyasal reaksiyonları modellemeye çalıştılar.

Kükürt metabolize eden yaşamın, gözlemlenen kükürt dioksit tükenmesine yol açabileceğini buldular; ancak gerekli büyüklükteki bir biyokütlenin metabolik süreçlerinin çıktısı, orada olmayan bol miktarda başka bileşikler üretecektir.

Jordan, "Venüs'te gördüğümüz SO2 seviyelerinden yaşam sorumlu olsaydı, Venüs'ün atmosferik kimyası hakkında bildiğimiz her şeyi de bozardı" diyor. "Yaşamın potansiyel bir açıklama olmasını istedik, ancak modelleri çalıştırdığımızda bu makul görünmüyor. Ancak Venüs'te gördüklerimizden yaşam sorumlu değilse, bu hala çözülmesi gereken bir gizemdir."

Sülfür dioksitin Venüs'ün üst atmosferinden nasıl veya neden çıktığını hala bilmiyoruz, bu yüzden bu açık bir soru olarak kalıyor. Metabolizması bilinmeyen bir biyosferin var olması da mümkündür, ki bunu bir sonda ile kontrol etmek için oraya gidene kadar bilemeyiz. Bu heyecan verici.

Bu arada ekip, araştırmalarının, bir hava biyosferinin yabancı dünyalar üzerindeki etkisini simüle etmeye ve böylece dış gezegenlerin atmosferlerinde yaşam aramaya yardımcı olabilecek bir çerçeve sunduğunu söyledi. Yaşam belirtilerini araştırmak için en iyi yerin ötegezegen atmosferleri olduğu düşünülürse, bu gerçekten oldukça iyi bir haber.

Rimmer, "Burada öğrendiklerimizi alıp dış gezegen sistemlerine uygulayabiliriz - bu sadece başlangıç," diyor.

Araştırma Nature Communications'da yayınlandı.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum