Hafızalardaki En Muhteşem Meteor Çarpmasının Üzerinden 10 Yıl Geçti
On yıl önce, Dünya, hafızalardaki en tehlikeli meteor çarpmasıyla sarsıldı.

On yıl önce, Dünya, hafızalardaki en muhteşem ve tehlikeli meteor çarpmasıyla sarsıldı: Çelyabinsk meteoru. Dünya bu olaydan nispeten hafif kurtulmuş olsa da, meteor tehdidinin asla hafife alınmaması gerektiğine dair sert bir hatırlatmaydı.

 

Çelyabinsk: Hafızalardaki en büyük meteor çarpması

15 Şubat 2013 sabah 9:20'de insanlar güne hazırlanırken, Rusya üzerindeki gökyüzü, güney Ural bölgesindeki Çelyabinsk Oblastı'nın üzerindeki parlak bir çizgi ile aydınlandı. Şok olmuş izleyiciler o sırada bilmiyorlardı, ancak bu, bir gök taşının Dünya'ya çarpmasının sonucuydu.

NASA'ya göre, yaklaşık 45 kilometre yükseklikte, saniyede 19 kilometre hızla atmosfere çarptı ve kabaca 440 kilotonluk TNT patlamasına eşdeğer şiddetli bir şok dalgasına neden oldu.

Daha sonraki araştırmalar, gök cisminin başlangıçta yaklaşık 20 metre genişliğinde ve yaklaşık 12.000 ton ağırlığında olduğunu gösterdi. Bu, bir meteorit için nispeten küçük, ancak açıkça güçlü bir etkisi oldu.

Camlar kırıldı, araba alarmları çaldı ve çatılar çöktü ve yaklaşık 1.500 kişinin yaralanmasına neden oldu. Akıllı telefonlar, araç ön kameraları ve güvenlik kameraları sayesinde, olay, belki de ilk kez önemli bir meteor çarpmasının aynı anda birçok açıdan kaydedilmesi ve bu, bilim insanlarının olayı incelemesine imkan verdi.

 

Meteorun kütlesinin büyük bir kısmı atmosferi yırtıp geçerken yandı ve taşın diğer parçaları Çelyabinsk Oblastı boyunca savruldu. Okul çocukları ve meraklı sakinlerin, yerel bölgenin çevresinde meteorit parçaları buldukları, ancak bilim insanları veya devlet yetkilileri tarafından alınabilecekleri korkusuyla sessiz kaldıkları bildirildi.

İlk çarpmayı takip eden saatlerde, Chebarkul Gölü'nün donmuş yüzeyinde 6 metre genişliğinde bir delik keşfedildi. Birkaç ay süren bir kurtarma görevinin ardından, araştırmacılar gölün dibinden 654 kilogramlık bir meteorit çıkarmayı başardılar. Bu inanılmaz cismin büyük bir kısmı şu anda Çelyabinsk'teki Güney Ural Devlet Tarih Müzesi'nde bulunuyor.

The Chelyabinsk meteor on display at the State History Museum of South Ural in Chelyabinsk. Image credit: Vyacheslav Bukharov CC BY-SA 4.0

Çelyabinsk meteoru, Çelyabinsk'teki Güney Ural Devlet Tarih Müzesi'nde sergileniyor.

 

Çelyabinsk meteoriti, daha büyük bir meteorit çarpmasının Dünya'yı nasıl etkileyebileceğine dair bir nevi uyarı işaretiydi, ancak onları tahmin etmede hala şaşırtıcı derecede kötüyüz.

 

Meteor çarpmalarını nasıl tahmin ederiz?

Geçen hafta başlarında, yaklaşık 1 metre çapında küçük bir meteor, sabahın erken saatlerinde Fransa ile Birleşik Krallık arasındaki Manş Denizi üzerinde yandı. Dikkate değer bir şekilde, bu, bir asteroit çarpmasının gerçekleşmeden önce tahmin edildiği yedinci kezdi.

Dünyanın dört bir yanındaki bilim insanları ve uzay ajansları, Dünya'ya yakın cisimlerin izlenmesi yoluyla sorunu yakından takip ediyor. Bir kez bulunduğunda, bu cisimlerin yörüngeleri belirlenebilir ve bir çarpmanın muhtemel olup olmadığını değerlendirmek için gelecekteki yolları tahmin edilebilir. Bununla birlikte, potansiyel olarak tehlikeli olan birçok cisim tespit edilmemiş kalmaya devam ediyor.

Yine de insanlık konu hakkında tamamen fikirsiz değil. Geçen yıl, NASA'nın inanılmaz DART görevinin başarısına tanık olundu; burada ajans, bir uzay aracını ilk kez bir gök cismine kasten çarptırdı ve yörüngesini sonsuza dek değiştirdi. Potansiyel olarak Dünya'ya doğru giden bir gök taşını saptırma gücüne sahip olduğumuzu gösterdi.

Ancak bu, tehlikeli gök taşını çok geç olmadan tespit edip edemeyeceğimize bağlı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum