Bir Simülasyonda Mı Yaşıyoruz?
Bir Simülasyonda Mı Yaşıyoruz?

Diyelim ki gezegen boyutunda bir bilgisayar inşa ettik ve o kadar güçlü ki tüm evrenimizi simüle edebilir.

Gerçekliğin kendisi de dahil olmak üzere bildiğimiz ve deneyimlediğimiz her şey, görünmeyen ve bilinemeyen bir varlığın yarattığı bir simülasyon mu? Simülasyon hipotezi olarak bilinen bu fikir, ilk olarak 2003 yılında Oxford Üniversitesi profesörü Nick Bostrom tarafından ortaya atıldı.

Ancak simülasyon hipotezi zorlayıcı bir argüman sunuyor mu, yoksa sadece düşünce biçimi mi?

Bilgisayarlarımızın her zamankinden daha güçlü, verimli ve yetenekli olmaya devam edeceğini varsayalım. Diyelim ki uzak, çok uzak bir gelecekte bir noktada (bu argümanın işe yaraması için, bunun tam olarak ne zaman olduğu önemli değil), bir gezegen boyutunda, tüm evrenimizi simüle edebilecek kadar güçlü bir bilgisayar inşa ediyoruz. Bu simülasyonda da doğal dünyada deneyimlediğimiz tüm fizik, kimya ve biyolojiyi yeniden kurguluyoruz.

Ayrıca bilincin, nerede olduğuna bakılmaksızın (organik bir beyinde veya dijital bir beyinde) bilinç olduğunu varsayarsak, o zaman bilgisayar içinde bilinç kazanan herhangi bir simüle edilmiş varlık, bizimkinden ayırt edilemez bir dünya deneyimleyecektir.

Torunlarımız böyle bir bilgisayar yaptıklarında, kaçınılmaz olarak sayısız simüle edilmiş varlık yaratacaklar. Çok hızlı bir şekilde, bir bilgisayarda yaşayan simüle edilmiş bilinçli beyinlerin sayısı, gerçek evrende yaşayan organik beyinlerden çok daha fazla olacaktır. Bu gerçekleşirse, elimizde üç olasılık olur:

  1. Torunlarımız (veya evrendeki diğer zeki varlıklar), kozmosu aslına uygun bir şekilde simüle etmek için teknolojik yeteneği asla geliştiremeyeceklerdir.
  2. Torunlarımız (ya da evrendeki diğer zeki varlıklar) teknolojiyi geliştirecekler ama kozmosu simüle etmemeyi seçecekler.
  3. Siz de dahil olmak üzere tüm bilinçli varlıkların büyük çoğunluğu bir simülasyonda yaşıyor.

Simülasyon argümanı, deneyimlediğimiz gerçekliğin nihai doğasını sorgulayan uzun bir felsefi düşünce geleneğinin en yenisidir. Çağlar boyunca filozoflar, gerçekliğimizin kötü niyetli bir iblisin mi yoksa başka birinin rüyasının içinde mi olduğunu merak ettiler. Bu, şüpheciliğin nihai biçimidir ayrıca ampirik doğa incelemesinin sınırları olduğunu kendimize hatırlatmak yararlıdır.

Felsefi argümanlar arasında, simülasyon hipotezi güçlüdür. Ancak hipotez bir üçleme ile sona erer. Bunlar, biri doğru olması gereken üç ifadedir (eğer argümandaki tüm varsayımları kabul ederseniz), ancak hangisi olduğunu söyleyemeyiz.

Ellerinizi havaya kaldırıp hangi olasılığın doğru olma olasılığının daha yüksek olduğunu bilmediğinizi söylemenize izin verilir. Ayrıca bir seçeneği diğerine tercih etme hakkınız da var. Örneğin, bilgisayarların asla evreni aslına uygun bir şekilde simüle edecek kadar güçlü olmayacağını veya gelişmiş uygarlıkların bilinci simüle etmeyi her zaman ahlaki olarak ayıplanacaklarını söyleyebilirsiniz. Ya da her şeyin kaçınılmaz olduğunu ve başka birinin bir evren simülasyonunda yaşadığımızı söyleyebilirsiniz.

Ancak hangi seçeneği seçerseniz seçin, orijinal simülasyon hipotezinin ötesinde ekstra argümanlar getirmeniz gerekir. Veya argümanın içine giren varsayımları sorgulayabilirsiniz.

Simülasyon hipotezindeki belki de en büyük varsayım, simüle edilen beyinlerin sayısının, organik beyinlerin sayısını hızla aşacağıdır. Simüle edilmiş ve organik bilinç deneyimleri arasında hiçbir fark olmadığını varsayarsak (bir başka büyük varsayım), bir simülasyonda yaşama ihtimalinizi hesaplamanıza izin veren şey ortaya çıkar. Örneğin uzak gelecekte, her 1 milyar organik varlık için 99 milyar simüle bilinçli varlık olabilir. Bu da simüle edilenler arasında olma şansınızın %99 olduğu anlamına gelir.

Ancak 2017'de Stanford Üniversitesi'nde sistem analizi lisans öğrencisi olan Brian Eggleston, Bostrom'un muhasebesinde büyük bir kusur keşfetti. Simülasyon argümanı, torunlarımızın gelişmiş bilgisayarlar inşa etmesine dayanıyor, çünkü ilk etapta bilgisayar ürettiği bilinen tek tür biziz. Torunlarımız bu tür bilgisayarlar yaptığında, bu bilgisayarlardaki simüle edilmiş varlıklar arasında olmadığımızı kesin olarak bileceğiz.

Torunlarımız ne kadar simüle edilmiş bilinçli varlık yaparlarsa yapsınlar, onları bir simülasyonda olma ihtimalimizi hesaplamak için kullanamayız. Başka bir deyişle, gelecekte simüle edilmiş evrenler yaratma yetenekleri, bize bir simülasyonun içinde olup olmadığımız hakkında tek bir şey söylemez. Olasılıkları hesaplamak için gelecekteki sayıları kullanamayız. Ve eğer oranları hesaplayamazsak, bir trilemmamız yok demektir ve bu yüzden daha fazla bir şey söyleyemeyiz.

Bunun yerine, yalnızca geçmişimize bakabiliriz. Ya bizden önce yaşayan insanlar simüle edilmemiş, gerçek bir evrende yaşadılar ya da insan simülasyonu yapmaktan hoşlanan bazı uzaylı yaratıklar. Bu gerçekliklerden herhangi biri mümkün olsa da ikisinin de doğru olduğuna dair kesinlikle hiçbir kanıtımız yok ve var olan simüle edilmiş varlıkların sayısını hesaplamanın hiçbir yolu yok.

Bir simülasyonda mı yaşıyoruz? Sonuçta bunu bilmiyoruz ve simülasyon hipotezi, üzerine hesap yapabileceğimiz bir argüman sağlamıyor. Yani, hayatınızın tadını çıkarmaya geri dönebilirsiniz.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum