Sonbaharda Yapraklar Neden Renk Değiştirir?
Yapraklar ölüyor ancak çok güzel görünüyorlar.

Sonbahar, yaprakların rengini değiştirdiği ve tüm Instagram fotoğraflarımız için turuncu, kırmızı ve sarıdan oluşan çarpıcı bir arka plan oluşturduğu, yılın oldukça güzel bir zamanıdır. Ancak, bu değişime neden olmak için ağaçlara ve bitkilere gerçekte ne oluyor?

Fotosentezde kullanılan klorofil pigmenti nedeniyle yapraklar yılın büyük bir bölümünde yeşil kalır. Klorofil, güneş ışığından kırmızı ve mavi dalga boylarını emer, ancak geri yansıyan yeşil ışığı emmez. Klorofil, karbondioksiti ve suyu, ağacı besleyen şekerlere dönüştürmeye yardımcı olur. Ancak sonbahar mevsiminde ağaçlar daha az fotosentez yapar ve yapraklarından mümkün olduğu kadar çok besini geri alırlar.

Sonbahar aylarında fotosentez yavaşladığından ağaçlar klorofil üretmeyi bırakır. Yeşil rengi, tüm yıl boyunca yapraklarda bulunan diğer renkli bileşenleri genellikle gizler. Klorofil seviyelerindeki bir düşüş, sarı flavonoller ve ksantofiller ve turuncu karotenoidler dahil, bu diğer renkli pigmentlerin açığa çıktığı anlamına gelir.

Belirli ağaç türleri tarafından antosiyaninler de üretilir, ancak yalnızca sonbaharda ve bunlar kırmızı ve mor yaprak renklerine neden olur. Antosiyaninler, klorofil gittiğinde yaprakları güneş ışığından korumaya yardımcı olur.

Her pigment, her yaprakta değişen miktarlarda bulunur, bu nedenle bir ağaçta çeşitli tonlar olacaktır. Klorofil, yaprak düşmeden önce ağaç tarafından yeniden emilir, bu nedenle ertesi yıl bahar geldiğinde bitkilerin yeniden sıfırdan yapması gerekmez.

Oksin adı verilen bir hormon da ağaçlar tarafından tüm yıl boyunca üretilir. Bu hormonun üretimi sabit kaldığı sürece yapraklar ağaca bağlı kalır. Sonbahar ilerledikçe, oksin üretimi azalır ve bu, hücrelerin uzamasını tetikleyerek absisyon tabakası olarak bilinen şeyi oluşturur. Yaprak sapının gövdeyle birleştiği yer arasındaki bu hücre tabakası, yaprağın tabanının daha fazla su almasını engeller ve kimyasal atıkları ağaç tarafından taşınmalarını önlemek için hapseder.

Oksinin azalmasıyla birlikte başka bir hormon olan etilendeki artış, yaprakların düşmesinden sorumludur. Yaprak yavaş yavaş ölürken klorofil azalır ve sonbahar renkleri parlar. Sonunda, yaprağın ağırlığı veya rüzgar, yıl ilerledikçe düşmesine neden olacaktır.

Hava durumu ve sıcaklık, hem yaprakların rengini hem de düşmeleri için geçen süreyi etkileyebilir. Pastırma yazını izleyen daha soğuk geceler, yaprakların daha uzun süre fotosentez yapmaya devam etmesini ve ardından daha hızlı düşmesini sağlayacaktır. Yapraklardaki değişen miktarlardaki şeker de rengi değiştirebilir, daha fazla güneş ışığı tarafından üretilen daha fazla şeker sonbahar aylarında daha kırmızı yapraklar oluşturur.

Düşen yapraklar hala besin içerir, bu yüzden onları atmayın! Çimleriniz ve yerel yaban hayatı için bir dizi yararlı fayda sağlayabilirler.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum