Evrenin düşük enerji yoğunluğu dokusunun verdiği cevaptır. Yani en düşük kırılma indeksine sahip olan şey evrenin dokusudur.
Ancak fotonun hızını belirleyen şey, fotonun kendisi veya sahip olduğu enerji değildir.
EEğer fotonun hızı, momentumunda sakladığı-depoladığı enerjiye bağımlı olsaydı, yol aldıkça, zamanla, kızıla kayarken bu enerjiyi kaybettiği gibi, hızının sürekliliğini sağlayan enerjininde olumsuz etkilenmesi gerekirdi. (Ya da Higgs alanı yoktur o zaman)
Ama fotonun enerjisi ne kadar düşerse düşsün, hızı etkilenmiyor. Bence bunun nedeni, fotona bu hızı veren etkenin fotonun varoluşundan farklı nedenlere dayanıyor olmasıdır.
Yani kısaca, foton durağandır. Kütlesizdir. Çünkü enerjiye kütle veren dalgalara hiç direnç göstermiyordur. Hatta tam tersi o dalgalar aynı hızda hareket ediyordur.
Yalnız burada iki tür dalgadan söz ediyorum.
İlki, evrenin dokusunu ve akışkanlığını oluşturan çok yüksek frekanstaki ve yüksek enerji yüklü ters eğimli dalgalar. Bunlar evrenin dokusunu oluşturuyor. Evrenin dokusundaki enerji parçacıklarını homojen ve eşit şekilerde titreştirerek, ortalama bir enerji yoğunluğuna dönüşü sağlıyor. (Su moleküllerinin titreşmesi gibi)
Fotonları ise bu dokuda oluşan dalgalar- elektromanyetik dalgalar taşıyor. Enine dalgalar oldukları için, hareket yönüne dik yapıdalar. Foton da bu dik alanda yuvalanıp, taşınıyor.
Dokuyu oluşturan dalgalar (EGD) enerji yoğunluğunda etkilendikleri için, hızları bu ortamlarda değişiyor (dalga \"göreceliliği\") , bu yapıda oluşan taşıyıcı dalgalarda (elektromanyetik dalgalar) buna uyuyorlar.
![Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]](https://www.fizikist.com/uploads/img/uzay-calismalarinin-onemi.jpg "Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]")