Bilim İnsanları “Zaman Kristalleri” Yaratmayı Başardı
Nasıl ki normal kristaller kendi yapılarını belirli uzaysal aralıklarla düzenli bir şekilde tekrar ediyor ise, aynı şekilde bahsi geçen zaman kristalleri de yapılarını belirli zaman aralıkları içinde tekrar ediyor. Physical Review Letters’da yayınlanan makalede UC Berkeley’deki Norman Yao liderliğindekı araştırma ekibi, zaman kristallerinin nasıl oluşturulduğundan ve özelliklerinin nasıl ölçüldüğünden bahsediyor.

Zaman kristalleri ilk olarak birkaç ay önce keşfedilmiştir. Maryland Üniversitesi‘ndeki araştırmacılar, 10 iterbiyum atomundan oluşan bir diziyi birkaç kez iki farklı lazerin etkisi altında bırakıp, denge dışında tuttular. Materyalin kendisi denge dışında olsa dahi dizinin belirli aralıklar ile kararlı olduğunu gözlemlediler. Bu çalışma, elmas gibi hareketsiz, dengede ve kararlı olamayan yeni çeşit materyallerin geliştirilmesi yolunda önemli bir başlangıçtır.

“Eğer bir jöle tatlısını titrettiğinizde farklı bir periyotta tepki verseydi, çok garip olmaz mıydı? İşte bu özellik zaman kristalinin özüdür. ‘T‘ periyoduna sahip bir harekete ‘T’ den daha büyük periyoda sahip olan bir salınım ile tepki veriyor.“ İterbiyum, dizisi oluşturulmuş zaman kristallerinden sadece bir tanesidir. Harvard’da başka bir düzenek daha yapıldı ve Yao ikisinde de grubun bir parçasıydı. Sonuçlar yayınlanacak ve bu yeni materyalin yapısı incelenebilecektir.

“Bu maddenin yeni bir hali ve ayrıca, dengesiz bir madde olduğu için gerçekten ilginç” diye belirtiyor Yao. “Son yarım yüzyılda metaller ve yalıtkanlar gibi sadece dengedeki maddeleri keşfediyorduk. Şimdi ise, dengesiz maddelerle dolu yepyeni bir yer keşfetmeye başlıyoruz.”

Zaman kristalleri fikri, ilk olarak 2012 yılında Nobel Ödüllü Frank Wilctek tarafından öne sürülmüştür. Şimdilik herhangi bir kullanışı olmasa da ileride kuantum bilgisayarlarda kullanılabileceği düşünülüyor.

Kaynak
http://www.iflscience.com/physics/time-crystals-are-now-a-thing/

Fatih Okcu
Viyana Teknik Üniversitesi / Fizik Mühendisliği -

1 yorum

  • abdullahaycin
    abdullahaycin
    7 yıl önce

    Bu bilgiler çok önemli olup bilim dünyasına yararı büyük olacaktı diye düşünüyorum Bilinmezlikleri çözmek genelde bilimin işi olmuştur.