Spin konusu tam olarak çözülemeyen bir konudur. En son hatırlarsanız, \"protonun spini\" konusunda bir makale yayınlanmıştı. Orada gulonların etkisinin spini meydana getirdiği düşünülmüş ve hatta çözmeye çok yaklaşmış olduklarını açıklamışlardı. Ben de o makalenin altına bir yazı yazmıştım. Hatta gulonlarla yapılan çalışmanın olayı zaten tamamen açıkladığını yazmıştım. Yani yaklaşmış değil, aslında çözmüşler bana göre. Kuantum (kromodinamiği) renk dinamiği anlayışıyla bakınca olay çözülmüş oluyor.
Ama spin konusunda net olan bir şey varsa, temel parçacıkların spinleri özdeş bir özelliktir. Yani bir elektron 1/2 spine sahipse, evrendeki tüm elektronlar da özdeştir, aynı spine sahiptir. Fotonun spini 1 ise tüm fotonlar özdeştir. Bunu açıklayan bir teoriye rastlamadım ama benim kendi adıma olayı açıklayabilecek düşüncelerim var. Dilerseniz daha sonra düşüncelerimi paylaşırım.
Spin 2 sadece gravitonların bir özelliği sanırım. Spin 2 her yönde çekicidir. Bu yüzden bir kütleçekim dalgası, başka bir kütleçekim dalgasıyla girişim yapıp onu sönümlendiremez. Aslında, karşı yönlerden gelen kütleçekim dalgaları birbirlerini görmezden gelirler, etkileşmezler diye biliyorum. Çünkü kütlesizdirler, ışık hızındadırlar ve birbirleriyle etkileşmeleri için bir neden, bir etkin kuvvet yoktur sanırım. (Çok küçük boyuttalar ve hala tespit edilemediler.) Yani sonuçta bildiğimiz pek bir şey yok.
Spin 1/2 parçacıklar fermiyondur. Aynı enerji düzeyinde ve aynı yörüngede bulunamazlar. Bir yörüngeyi birlikte paylaştıklarında, birisi ters dönmüş dalga gibi davranır ve bu sayede aynı yörüngesel momentumu paylaşabilirler. Diğer durumlarda birbirlerinden uzak durmayı tercih ederler.
Spin 1 parçacıklar bozondur. Kütlesiz ve ışık hızında olan foton gibi parçacıklardır. Ters spinlerde karşılaştıklarında birbirlerini sönümlendirirler. Aynı doğrultuda iken güçlendirirler.
Bir de spin 0 parçacıklar vardır. Higgs bozonu... Onlar 0 grubu kan gibi tüm parçacıklarla etkileşirler. Yani spin ayırmazlar. Diğer tüm parçacıklar bu bozonlar sayesinde kütle özelliklerini muhafaza ederler diye biliyorum.
![Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]](https://www.fizikist.com/uploads/img/uzay-calismalarinin-onemi.jpg "Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]")