Sahtekâr süpernova yeniden suçlu bulundu
“Eta Karina (Eta Carinae) Güney takımyıldızının Karina takımyıldızında yer alan gizemli bir yıldızdır. 1800'lü yıllarda yıldız parladı ve süpernovaya doğru gittiği görüldü. Beklenenin aksine yıldız patlamaktan kurtuldu.

Bu olay muhteşem püskürme (Great Eruption) olarak biliniyor. Yeni bir araştırma Eta Karina'nın 1200'lerden itibaren kabaca her 300 yılda bir gerçekleşen birkaç devasa patlama geçirdiğini ortaya koydu. Ancak bilim insanları yıldızın tuhaf davranışlarına neyin neden olduğundan henüz emin değiller.”

Eski Hubble görüntülerinin yeni analizleri, Karina'nın Orta Çağ'dan beri düzenli aralıklarla patladığını ortaya çıkardı.

1800'lerin ortalarında kısa bir süre için, Karina, (Güney Yarım kürenin Karina takım yıldızında bulunan devasa yıldız) gökbilimcilerin şimdilerde süpernova dediği görünüme sahipti: yaklaşık 15 güneş kütlesine eş değer gaz ve tozun püskürmesiyle 1043 joule enerji serbest kaldı ve böylelikle gökyüzündeki en parlak ikinci yıldız haline geldi. Fakat süpernova geçiren bir yıldızın aksine Karina patlamaktan kurtuldu. Muhteşem püskürme (Great Eruption) olarak bilinen bu olay uzun süre astronomları şaşırtmaya devam etti. Ve artık Megan Kiminki, Nathan Smith (Her ikisi de Arizona Üniversitesi'nden) ve Megan Reiter (Michigan Üniversitesi) tarafından yapılan ortak bir çalışma Karina'nın hikâyesi hakkında daha fazlası olduğunu gösteriyor.

Hubble görüntülerinin 20 yıllık analiziyle beraber, Kiminki ve onun çalışma arkadaşları, yıldızı etraflıca saran ve devamlı genişleyen püskürük bulutundaki yüzlerce nesnenin hızını tahmin edebilme imkânına sahip oldular. Yörüngeleri zamanda geriye götürdüğümüzde her bir objenin yıldızdan fırladığı anı tanımlamak birkaç on yıl alabilir. Sonuçlar gösteriyor ki püskürük tek bir patlamadan kaynaklanıyor olamaz; biri 1500'lerde diğeri ise 1200'lerde gerçekleşmiş iki patlama daha olmalıydı. Görüntüdeki hız oklarının rengi püskürme zamanlarını göstermektedir. (kırmızı 1800'lerin, sarı-yeşil 1500’lerin, mavi-mor 1200'lerin).

Yıldız, kendisini Homunculus Bulutsusu olarak bilinen oblong bulutla gizlemiştir. 300 yıllık patlama döngüsüne ait görüntü, muhteşem püskürme için ifade edilen en az bir popüler açıklamayı bertaraf etti. Muhteşem püskürme, Karina yıldızının eş değer bir yıldızı yutmasıyla gerçekleşen bir sefere mahsus bir olaydı. Ve diğerlerine de sınırlar koydu.

Kaynak
http://scitation.aip.org/content/aip/magazine/physicstoday/news/10.1063/PT.5.7306

Betül Cansu
Selçuk Üniversitesi / Endüstri Mühendisliği -

0 yorum