0

Aslında hiçbir yere hareket etmiyor demektir diyebilir miyiz.? (Sanırım sorunuzun devamı) Fizikte gemi metaforu diye bir terim yok ... evren, genişleme gibi anahtar kelimelerin seçilimi daha iyi olabilirdi... Evet, 3 uzamsal boyut üzerinde "her yöne doğru hareket" eden bir nesne, dediğiniz gibi aslında hiç bir yere hareket etmiyordur. ------------------------------------------------ Evrenin genişlemesi her yönedir. Yani, hangi yöne bakıp ölçümlerseniz ölçümleyin, gözlemlediğiniz yıldız veya galaksinin kızıla doğru kaydığını göreceksiniz. Yani bizden uzaklaşıyorlar. Bu bildiğimiz 3 uzamsal boyut üzerinde birden olan, bir genişlemedir. Evrenimizde günlük yaşamımız içinde 5 boyut etkindir. (En azından Einstein döneminden beri böyle biliniyor.) "3 uzamsal boyut", "Zaman" ve henüz bilimsel olarak neyle alakalı olduğu tespit edilmemiş bir boyut daha..(Bence "Hız" bu kavramı dolduruyor. Sonra sicim teorisi başka boyutlarda ekledi ama ayrı bir tartışma konusu). Evren genişlerken bir gökcisminin evrene göre 3 boyutlu koordinatı değişmediği zaman, hareket etmiş sayılmıyor. (Hatta gene aynı sebepten dolayı, evrenin merkezinin her yer olduğu da düşünülüyor ki, uygun bakış açısıyla ele alındığında doğru olduğu da görülüyor.) Evrenin genişlemesinin iki yolu var.Ya genişlerken ortalama enerji yoğunluğu azalacak (ortalama ısı 2.7 K düşecek).. Ama bu durum gerçekleşmiyor. Bu yüzden deniyor ki; Ya da bu genleşmeden kaynaklanan boşluğu bir enerji doldurarak dengeyi kollayacak. Karanlık enerji. Hem genişletiyor hem de enerji yoğunluğunu koruyor. 3 uzamsal boyut üzerinden evrene göre koordinatı alındığında , milim oynamamıştır. . Ancak bizim "bildiğimiz hareket", sadece "tek uzamsal boyut üzerindedir"... Buna dikkat ediniz! Sadece "belli bir yöne hareket" edebilirsiniz ve bu bir "her yöne doğru hareket" değildir. Her yöne doğru olan hareketi, "Zaman" tanımlamaktadır. Evrenin gerçek şekli ve büyüklüğü kesin olarak bilinmiyor. Bu yüzden kurgusal olarak örneklersek; Evreni bir balonun hacmi olarak düşünün. Bu 3 uzamsal boyutlu bir yapıdır. Bu balon içinde bir koordinat noktasını düşünün. Şimdi balon şişerken bu koordinat noktasının değişmeden yerinde durduğu hali düşünün. Evrene yani balona göre bu noktanın koordinatı sabittir, değişmiyordur. Diğer yandan balonun (balon zarını yok farz ederek) dışından bir gözlem yaparsanız.. Nesnenin bir önceki noktadan çok farklı bir noktaya doğru geçtiğini de tespit edersiniz. Bu hareket 3 uzamsal boyut üzerinde birden olmuştur. Eğer bu hareketin bileşke doğrusal izini çıkartırsanız, bu hareketin balonun şişmesi esnasındaki yarıçap değişimine denk geldiğini göreceksiniz. Buradan iki sonuç çıkıyor. 1) Zaman'ı varlığı, evrenin genişlemesiyle bağlantılıdır. 2) Evrenin genişlemesiyle yapılan her yöne hareketi, Zaman üzerinde yapılan bir harekettir. Ek Bilgi: Bu hareket her zaman ışık hızındadır. Siz hareketsizken bile. Eğer hareket ederseniz, Özel görelilik gereği; "zaman ve mekan (3 uzamsal boyutları kast ediyor) üzerindeki hareketlerinizin bileşkesi gene ışık hızındadır.

Burtay Mutlu (shibumi_tr) 5 yıl önce 0