Yaptığımız sistemlerin durumunu korumak için sürekli enerji harcarız. Oysa galaksilerden, atomlara kadar doğal sistemler bunu milyarlarca yıldır kayıpsız yapıyorlar. Bu konudaki fikriniz?
lisede öğrenmiş olduğumuz fizikle bunu açıklayabiliriz aslında. Bir siteme iş yapılmadıkça veya sistem dışarıya iş yapmadıkça bütün sistemler varolan enerjilerini korurlar enerjinin korunumu yasası bunu destekler şayet sistem enerji kaybediyorsa kaybedilen enerji kadar iş yapıyorudur yani dışarıda başka bir sistemle etkileşime geçip enerjisinin bir kısmını oraya aktarıyordur. Şimdi biraz örneklendirelim. Dünya güneşin etrafında döner aynı zamanda kendi etrafında döner güneş ve dünya ikili sistemi( eğer dışarıdan soyutlarsak) varolan enerjisini korur. Dünyanın sahip olduğu bir potansiyel enerjisi ve kinetik enerjisi vardır dünya belli dönemlerde güneşe yaklaşır ve kinetik enerjisi artar eşdeğer olarak potansiyel enerjisi azalır ve sistem total enerjisini korur çünkü dışarıdan sisteme bir iş yapılmamaktadır veya sistem bir iş yapmamaktadır. Ama mikroskobik ölçüde incelersek bu sisteminde enerji kaybı vardır dünya kendi etrafında dönerken esneme hareketi yapar ve bu esneme hareketi ile sürtünme gerçekleşir ve dünyanın kendi etrafında dönme hızı azalır ama çok küçük bir etkidir zor gözlemlenir. Şimdi insan yapımı sistemleri incelersek mesela bir arabayı ele alalım otomobil 90 kilometre hıza çıkarken benzin yakarak enerji harcar silindirdeki yanma burada pistonlara pistonlar kranka miline, krank, flywheele, oradan debriyaj balatasına balata öteki balataya o balata aksa aks tekerleklere tekerleklerde yere enerjiyi iletir otomobil hızlanır ancak bu sistemdeki sürtünme kuvveti oransal olarak çok daha fazladır ve sistemin sahip olduğu enerji çok daha çabuk etrafa saçılır. parçacıklar ile ilgili pek yorum yapamıycam yeterince bilgim yok yanlış bir şey söylemek istemiyorum. Ama genel olarak enerjinin korunumu en büyükten en küçüğe heryerde geçerlidir eğer bir sisteme dışarıdan bir kuvvet etki etmiyorsa sistem varolan enerjisini koruycaktır umarım yeterli olmuştur.
Açıklamalarınız için teşekkür ederim. Bir açıdan elbette tatmin edici, güzel bir açıklama. Diğer yandan, sorudaki amacım; şu soruya getirmek, doğal sistemlerde enerji niye korunuyor. Yani her sistem mevcut durumunu koruma yönünde. İvmelendiğiniz zaman, vücudunuzun verdiği tepki, aslında durumunu koruma isteğinden. Hızlandıktan sonra da dururken ters yönde aynı tepkiyi veriyor. Tam kelimelere dökemesem de, kavram olarak anlaşıldığını umuyorum...
Açıklamalarınız için teşekkür ederim. Bir açıdan elbette tatmin edici, güzel bir açıklama. Diğer yandan, sorudaki amacım; konuyu şu soruya getirmek; doğal sistemlerde enerji niye korunuyor? Yani her sistem mevcut durumunu koruma yönünde. İvmelendiğiniz zaman, vücudunuzun verdiği tepki, aslında durumunu koruma isteğinden. Hızlandıktan sonra da dururken ters yönde aynı tepkiyi veriyor. Tam kelimelere dökemesem de, kavram olarak anlaşıldığını umuyorum...
Büyüklerle küçükleri ayırmak gerekiyor... Büyük sistemler (galaksi, yıldız sistemleri gibi) enerjinin korunumu yasasına uymak zorunda değildir. Yani enerjilerini koruyamazlar. Taylan Bozkaya\'nın belirttiği gibi enerji kaybı önlenemez çünkü Güneş devamlı olarak dışarıya ışıma yapmaktadır. Elbette evreni kapalı bir sistem olarak kabul edersek ve bu kaybedilen ışıma dönüp dolaşıp evrene geri dönecekse evrenin toplam enerjisi eksilmez. Enerjinin korunumlu olmasının nedeni öbekli (kuantumlu) olmasıdır. Enerji en düşük düzeyde belirli bir değerdedir ve daha da küçük değerde olamaz. Yani en küçük düzeyde bir paketçiktir. Bu yüzden, en küçük enerji düzeyinde bulunan bir parçacık durumunu sonsuza kadar muhafaza etmek zorundadır. Çünkü parçalanıp daha da düşük bir düzeye gelmesi mümkün değildir ve varlığını bu şekilde korumak zorundadır. Eğer enerji paketçik halinde olmasaydı o zaman enerjinin korunumu diye bir yasa olmazdı. Enerji yok olur giderdi. Yani kapalı bir sistemde enerji korunur ama en düşük düzeyde korunur. Bu yüzden \"Entropi\" kavramı vardır. Evren enerjisini kaybetmez ama Entropi yüzünden en düşük enerji seviyesine inme eğilimindedir. Eğer evreni meydana getiren tüm parçacıklar yeteri kadar uzun zaman geçerse éentropi\" yüzünden en düşük enerji durumuna yerleşeceklerdir ve işte o zaman tüm enerjik hareket ve etkileşmeler sona erecektir. Tüm evren en düşük enerji durumunda ve alabildiğince yayılmış olur ama toplam enerjisi yine aynı toplamı muhafaza eder. Yardımcı olabildi mi bilmiyorum? Sorudaki \"doğal sistemler\" durumlarını kayıpsız olarak koruyamazlar. Ama en küçük sistemler bunu yaparlar.
Bence harika olmuş... Ellerinize ve zihninize sağlık.
![Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]](https://www.fizikist.com/uploads/img/uzay-calismalarinin-onemi.jpg "Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]")