Diyelim ki 5.katta bir asansörümüz olsun asansörün tabanında tutunabileceğimiz bir mekanizma var.Asansörün tüm halatlarını aynı saniyede kopardık ve düşmeye başladık,mekanizmaya tutunuyoruz yere çarpmadan hemen önce mekanizmayı bıraksak asansörün tam ortasında kalıp düşüşün şiddetini azaltabilir miyiz?

veya üstü açık bir asansör olsun gene mekanizmamıza tutunuyoruz düşmeden hemen önce zıplarsak düşüş şiddetini normal bir zıplama şiddetine düşürebilir miyiz?

serbest düşme yapıyoruz bu yüzden ilk hızımız 0. binamızın 5. katının 20 metre yukarıda olduğunu varsayalım. yer değiştirme denkleminden (h=1/2*g*t^2) h yerine 20 yazarsak t=2 çıkar. tabi g=10m/s^2 kabul ediyorum. v=g*t formülünden hızımızı 20m/s buluyoruz. 3,6 ile çarparsam 72km/saat düşme hızımız. bu bence yere çakılmak için epeyce fazla. f=m*a formülünden( 70kg olduğumuzu varsayarak) yere çarpma anında 70*10=700Newton kuvvet uyguladığımızı buluyoruz tabi yer de bize uyguluyor. şimdi zıplama anında üretebileceğimiz kuvveti düşünelim. 30 cm zıplayabilme yeteneğimiz olsa (0,3metre) bu zıplamanın düşüşü formullere göre yaklaşık 0,25 saniye sürer yukarı çıkış süresini de 0,25 saniye (sürtünmeleri elbette ihmal ediyoruz) alalım. Zıplama anındaki hızımız inişin sonlandığı andaki hıza eşittir. varsayımlarımızdan sonuçla 2,5 m/s hızla zıplıyoruz. yani kaslarımız 70kglık bedenimize 2,5 m/s hız verecek bir ivmelendirme kuvveti yarattı. f=m*a formülünden f=175Newtonluk bir ters kuvvet ürettik. Çarparken yerin bize uygulayacağı 700N\'luk kuvvetten çıkarırsak yer bize hala 625N kuvvet uyguluyor olacak çarpma anında.Bu kuvvet bizim zıplarket ürettiğimiz kuvvetin yaklaşık 3,5 katı. Muhtemelen bu da öldürücü olacaktır. kurtulmak için de bir zıplatma platformu hazırlarsan seni 3,5 kat daha kuvvetli zıplatmanı isteyeceksin ki çarpışma sonunda yere normal bir şekilde ivmesiz inesin ama bu kuvveti bir platform sana uygularsa asansör gibi küçük bir platforma muhtemelen h yüksekliği ayarlanamayacağı için kafanı tavana zımbalar. Umarım faydalı olmuştur.

Kısaca yemez hocam :)

Eğer asansörün altında \"Crumple Zone\" denilen, Türkçe\'ye \"Parçalanma Bölgesi\" olarak çevrilebilecek bir bölgeye yer verirseniz olabilir. Tıpkı bir otomobilin kaza anında burnunun parçalanarak yaşam alanını koruması gibi, asansör zemine çarptığı anda üzerinde biriken kinetik enerjinin parçalanma bölgesini parçalayarak boşalması ve bu sayede hem enerjinin yaratacağı tahribatın bu bölgede \"harcanması\" hem de asansörün durma mesafesinin uzatılması (dolayısı ile sizin üstünüze binen G kuvvetinin azalması) ile sağ salim çıkabilirsiniz. :) Tabii bunun da sınırları var illa ki.

Kırılabilir çubukların ne kadar enerji absorbe ettiklerini bilmiyorum. Elbette etkileri büyüktür. Ama çarpışma anında süspansiyon sisteminin de çok büyük etkisi var. Çarpışmada ön kısımdan alınan kuvvetin bir kısmı çubukları kırarken ısı enerjisine dönüşür. Enerji iletimi arka tarafa doğru devam eder. çarpışma anında arabanın arka kısmının çarpışma şiddetine bağlı olarak yukarı kalkacağını biliyoruz çünkü çarpma noktası moment noktasına dönüşüyor ve arka tarafı döndürüyor. Yani kuvvet tek yöne etkiyeceğine yönlere dağılıyor ve zaten yukarı kalkarken enerjinin bir kısmı cismin yukarı doğru ivmelenmesine harcanıyor. Ancak asansör siteminde kuvvet tek yönde etkiyor döndürme momenti yaratıp kabini kuvveti yönlere dağıtmak için yan yatırmak enerji absorbe etmek pek mantıklı gelmedi bana. Çarpışma anında bir de yan yatan asansör düşünsenize çok tehlikeli gibi. Kırılma çubukları yanında esnekliği fazla olan sağlam yaylar kullanılır ve sönümleme için yeterince yüksek bir kabin yapılırsa belki küçük hasarlarla kurtulunabilir. :)

Aslında bunun yerine bildiğim kadarıyla asansörün halat kopmasına karşı kılavuz rayların üstünde fren pabuçları var. Onlar yeterince yavaşlama sağlayabilir. Asansör kuyusunun dibinde de ezilebilecek bir bölüm olursa işe yarar gibi duruyor. Ayrıca bir asansörün tüm halatlarının aynı anda kopması da çok mümkün değil, hele günümüz her yeri sensör, röle, kontaktör v.b olan asansörlerde tek halat kopması dahi asansörü servis dışı bırakacaktır. :)

Özgürazad Çelik arkdaşımısın hesaplamalarına göre kurtulma şansımız var. Asansörün dik bir şekilde çarpıp parçalanmayacağını varsayarsak tabi, asanör düşerken biz yerçekimsiz bir ortamdaymış gibi hareket ederiz yanı asansörden bagımsız bir şekilde zemine doru düşeriz ve zemine ulaşdıgımızda 700 newton luk bir darbe alırız ama vücudumuzu yere düz bir şekilde sabitlersek 700 newton vücudumuzun her yerine kütlesi oranında dağılır 70 kiloluk bir insanın başı ortalama 8 kilodur bu da 80 newton yapar kafanasımız kırılmaz ama beynimiz 1.4 kilogram dır ve 14 newtona maruz kalır.En az zararla atlatabileceğimiz durum bu.