NASA, kompozit malzeme testinin ilkini bir patlama ile tamamladı
Daha hafif roketler ve uzay araçlarını tasarlamayı nasıl öğrenirsiniz? Tamamen yeni bir tasarım şekli önerip, yenilikçi malzemeler kullanıp roket parçaları inşa ederek ve ardından onu kırarak!

Bu yöntem; mühendislerin malzemenin yapısal dayanıklılığının test süresince ölçülmesini sağlamakla birlikte, bu yüksek teknoloji modellerinin nasıl kullanılacağını ve yapısal özelliklerin atış platformunda nasıl performans sergileyeceğini de gösterir.

NASA, yüksek teknoloji kompozit (bileşim) testlerinin ilk serisi olan çalışmayı tamamladı. Çalışmada, kompozit malzeme yapısındaki geniş silindirik varil, neredeyse 900.000 pound basınç yükü altında kırılma testine tabi tutuldu. Bu çalışmada kullanılan malzemeler ileride tasarlanacak olan daha hafif ve daha dayanıklı fırlatma araçları için temel teşkil etmektedir.

NASA’nın Alabama’da bulunan Marshall Uzay Uçuş Merkezi’nde sürdürülen testte, kompozit varilin üst kısmından uygulanan ve gittikçe artırılan kuvvet sayesinde varilin yapısal sağlamlığı değerlendirildi. Elde edilen sonuçlar, mühendislerin gelecekte tasarlayacakları fırlatma araçları için temel oluşturacak nitelikte.

Araştırma mühendisi Dr. Marc Schultz; çalışma grubunun ileri teknoloji modelleme tecrübeleri sayesinde, varilin iyi performans göstereceği yönünde iyimser düşüncelere sahip olduklarını ve malzemenin ne kadarlık bir yük altında kırılacağını tahmin ettiklerini söyledi. NASA’nın Mühendislik ve Güvenlik Merkezi’nde çalışmayı yürüten Schultz; kırılma yükünü %1’lik bir yanılma ile tahmin etmelerinin çok heyecan verici olduğunu belirtti.

Fırlatma araçları olarak kullanılması düşünülen kompozit malzemelerin, geleneksel metalik malzemelere göre daha düşük kütlede olmaları, daha iyi yorgunluk direncine sahip olmaları ve kullanım süresinde daha düşük maliyetli olmaları gibi özellikleri mevcuttur. Çalışmada kullanılan varil, yapısal sağlamlığının değerlendirilmesi için yaklaşık 300 elektronik, gerilebilen ve yer değiştirebilen sensör ve 16.000 fiber optik sensör ile donatılmıştır. Buna ek olarak, özel bir yazılım ve hızlı/yavaş görüntü alabilen kameralar sayesinde, hareket ve bozulmalar test süresince gözlemlenmiştir.

Marshall test mühendisi Lucas Day, bu test serisi süresinde, çalışma grubunun geniş silindirik kompozit yapı hakkında malzeme yapısı, kırılma noktası gibi bilgiler edindiğini ve bu bilgilere önümüdeki dört yıl boyunca yapılacak olan testlerde başvuracaklarını bildirdi.

Bu dayanıklı malzeme ile tasarlanacak daha hafif roketler sayesinde, daha çok ekipmanın uzaya taşınabileceğini ve Mars gibi uzak mesafelere insanların da seyahatlerinin mümkün olabileceği belirtiliyor.

Kaynak
https://www.nasa.gov/centers/marshall/news/news/releases/2016/nasa-completes-first-round-of-composite-shell-buckling-tests-with-a-bang.html

Halime Serinçay
Hacettepe Üniversitesi / Biyomühendislik Doktora -

0 yorum